Gant Yves Mervin avat e kejomp gant un den ha n'eo nag Emsaver na komunist. Mab ur rezistant eo hag e dad, ha ne oa ket un hailhon ("ne oant ket holl hailhoned"), en devoa desket dezhañ e oa ret lakaat ar wirionez a-us d'ar vojenn. Setu ar pezh en deus klasket ober Yves Mervin met n'eo ket hep poan rak skoilhoù en deus bet kavet war an hent.
Ar skoilh kentañ a oa an tav lakaet war an testoù gant ar sponterezh. Nag a destoù zo bet lazhet e-pad ar brezel ha goude, nag a dud n'o deus ket kredet mont da zougen o zesteni dirak al lezioù-barn. Lavarout a ra Yves Mervin penaos ar rezistant kozh hag en doa hentet anezhañ davit istor gwirion ar stourm kuzh, a veze c'hoazh gourdrouzet ar marv dezhañ e 2004!, ma'z afe da lakaat e fri e-lec'h na oa ket sañset ober !
An eil skoilh a oa an dielloù. Meur a ziellaoueg a zo prennet c'hoazh ha diaes eo kaout an aotre da vont da sellout e-barzh. Dre chañs avat emañ Yves Mervin e darempred, dre e vicher, gant an arme ha dre-se eo bet aotreet da studiañ ur bern dielloù diemban er Frañs, en Alamagn hag e broioù all. Gallet en deus evel-se diskoachañ traoù bet chomet dianav beteg-henn ha se zo kaoz ez eo ken talvoudus e levr. Deskiñ a reer e oa bet daougementet niver ar stourmerien guzh gant moederezh an FTP-ed. Sañset e vije bet 35000 anezhe, pa ne oa ket en tu-hont da 17000. An darn vrasañ anezhe a oa paotred yaouank, dizesk-krenn war vicher ar soudard. Lod anezhe zoken ne ouient ket tennañ gant an armoù a veze roet dezhe. Ar pezh a zispleg perak eo bet ken nul o stourm a-enep an arme alaman. Poufal a reont en ur lavarout e vije bet lazhet gante milieroù a soudarded alaman. Padal, pa vez gwraet mad ar gont, e weler n'o deus lazhet nemet 200 en ur ober 3 bloaz ! Sed aze un arme guzh oberius ! Aesoc'h e oa evel-just mont da glak kann ouzh tud ar vro. An hini en devoa c'hoant d'en em veñjiñ ouzh unan bennak evit abeg pe abeg, a lazhe anezhañ war-zigarez en dije kenlabouret gant an enebour. Ar plac'h he dije argaset un amourouz, a oa aes he skrapañ, he c'has d'ar "maquis", drougober ganti e-pad ur pennad hag he lazhañ evit n'aje ket da ziskuliañ he gwallerien. Ha pa oa bet test ar mab eus merzherinti e vamm, e veze muntret an hini bihan ivez. Pa vez gwraet ar gont, e jeder ez eus bet lazhet ouzhpenn 600 Breizhad digablus gant al loustoni-se !
Ret eo kontañ ivez ar c'hantadoù a rezistanted yaouank diskaret pe hangaset d'an Alamagn peogwir e oant bet touellet gant moederezh ar gomunisted, pe ar milieroù a dud kaezh lakaet da vac'hiaded ha n'int bet biskoazh distroet diouzh ar c'hampoù-tolpañ.
Kompren a reer gwelloc'h, goude bezañ lennet levr Yves Mervin, respont Winston Churchill d'an hini en devoa goulennet digantañ:
« Pegeit, d'ho soñj, eo bet berraet ar brezel en askont da labour ar Rezistañs ? »
« Un hantereur bennak, » emezañ.
Doue da bardono d'an Anaon !
An Deureugenn.
